SZANTAŻYSTA EMOCJONALNY:
Narzędziem, którym posługuje się szantażysta, jest stosowanie konkretnych, uderzających wprost gróźb. Szantażysta doskonale zna obawy, potrzeby i wartości swojej „ofiary” i doskonale wie, jak je wykorzystać. Komunikaty zawsze wyraża wprost, tak, że ofiara zdaje sobie sprawę, co stanie się, gdy nie podporządkuje się jego woli.
Cechy Emocjonalnego Szantażysty:
· Aktywne groźby wyrażane wprost, np.” „Jeżeli nie pomożesz mi z przyspieszeniem tego projektu, nie sądzę, żebym wspomniała o Tobie na najbliższym spotkaniu z dyrektorem ”
· Groźby najczęściej dotyczą straty przez ofiarę ważnych dla niej dóbr emocjonalnych lub materialnych będących pod kontrolą szantażysty
· Aktywne okazywanie przez szantażystę dominacji, siły i władzy wobec ofiary.
CICHY SZANTAŻYSTA:
Szantażysta wykorzystuje ciszę jako narzędzie manipulowania swoją ofiarą. Jest to narzędzie, które wręcz regularnie wykorzystuje przeciwko niej. Nigdy swoich żądań nie wyraża wprost. Zdaje sobie sprawę, że milczenie, dystansowanie się wywoła w ofierze dyskomfort, napięcie i poczucie winy. Takie milczenie jest formą ukarania ofiary i odebrania jej emocjonalnych korzyści z relacji.
Cechy Cichego Szantażysty:
· Odcinanie się od ofiary szantażu
· Milczenie
· Zdawkowe odpowiedzi
· Brak komunikatów wprost określających potrzeby
· Komunikacja niewerbalna świadcząca o wyjściu z komunikacji z ofiarą: odwracanie się, unikanie kontaktu wzrokowego, zamknięta postawa ciała, sztywność, opuszczenie pomieszczenia, w którym odbywa się komunikacja
CIERPIĄCY OPRAWCA:
Ten rodzaj najczęściej przejawia postawę osoby bezbronnej, potrzebującej opieki i wykonania za nią prac trudnych. Bardzo często mogą sugerować, gdy doniesiemy o ich zachowaniu przełożonemu, doprowadzi to do pogorszenia stanu zdrowia, a w konsekwencji ucierpi jego sytuacja rodzinna i finansowa. Czasem jednak nie mówią wprost i stosują ukryte komunikaty, aby przekazać Ci, że za jego zło możesz być odpowiedzialny. Ich celem jest wzbudzenie współczucia i chęci pomocy.
Cechy Cierpiącego Oprawcy:
· Mówienie o problemach, emocjach
· Tłumaczenie błędów i niepożądanych zachowań swoją niekorzystną sytuacją
· Często płacz i przyjmowanie postawy ofiary
· Próby wciągnięcia ofiary bardzo silnie w swoje problemy i przerzucanie odpowiedzialności na jej stronę
SZANTAŻYSTA Z KIJEM I MARCHEWKĄ:
Ten typ szantażysty toczy pewnego rodzaju grę. Dopóki trzymasz się jego zasad, otrzymujesz nagrody, od których po pewnym czasie stajesz się w pewnym stopniu uzależniony. Doskonale zdaje sobie sprawę, co jest dla Ciebie wartościowe, dlatego nagrody zawsze będą dostosowane do Twoich osobistych preferencji. Problem pojawia się, gdy zaczynasz sprzeciwiać się jego woli. Wszystko, co do tej pory otrzymałeś, zostaje Ci odebrane, a Ty czujesz silną chęć powrotu do poprzedniej sytuacji. Odrzucenie szantażysty i trudne emocje, relacje z nim wywołują Twoją uległość i znów powracasz do spełniania jego zachcianek.
Cechy Szantażysty z Kijem i Marchewką:
· Kuszenie wizjami spełnienia dominujących u ofiary potrzeb (emocjonalnych: aprobaty, poczucia bezpieczeństwa, materialnych, rozwoju kariery, rozwiązania problemu, przedstawienia ważnych z punktu widzenia celów ofiary osób, itp.)
· Nagradzanie pożądanych zachowań
· Karanie niepożądanych zachowań poprzez odbieranie wcześniej oferowanego dobra
· Szantaż emocjonalny niejedno ma imię. Przedstawione typowe, najczęściej spotykane sylwetki ukazują kluczowe, charakterystyczne działania, którymi się posługują. Często zachowania te mieszają się ze sobą tworząc zróżnicowane konfiguracje manipulacji.